Zabytki w Edynburgu
Autor: Arkadiusz Wolnik
W poprzednim artykule napisałem garść informacji o Edynburgu. Teraz czas na opis ciekawych miejsc, które warto zobaczyć.
Zamek
Wznoszący się nad miastem zamek, jest nieodłączną częścią historii nie tylko Edynburga, ale całej Szkocji. Zbudowana na szczycie wygasłego wulkanu niezdobyta budowla miała niegdyś ogromne znaczenie strategiczne dla całego, przez stulecia pozostającego najważniejszym szkockim miastem Edynburga. Do dziś robi imponujące wrażenie – na turystach. Kompleks zamkowy to dziś rozmaite style i typy budownictwa, świadczące o różnorodności ról, jakie zamek pełnił na przestrzeni dziejów, ale także historia wznoszenia fortyfikacji. Najstarszą zachowaną częścią jest St Margaret's Chapel (kaplica św. Małgorzaty) pochodząca z XII w., natomiast najpóźniejsze fragmenty dodano w latach 20. naszego stulecia. Nie przetrwał żaden ślad z okresu, kiedy zamek był siedzibą dworu Malcolma Canmore.
Edynburska warownia zyskała status najważniejszego zamku w Szkocji, pełniąc zarówno funkcję fortecy, jak i królewskiego pałacu. Po raz ostatni stała się obiektem działań wojennych w 1745 r., gdy próbowały ją zdobyć wojska księcia Karola Edwarda Stuarta. Choć zamek stracił swoje militarne znaczenie, zaczął być z czasem postrzegany jako wielki narodowy pomnik Szkocji.
Pałac
Miejsce gdzie przechowywane są do dziś insygnia szkockiej władzy królewskiej to niepozorna budowla. Nad renesansowym pałacykiem, którego budowę rozpoczęto w latach 30. XV stulecia góruje ośmiokątna wieżyczka strzelnicza, dobudowana w XIX w. po to tylko, aby mogła z niej powiewać flaga. Po raz ostatni edynburski zamek służył jako rezydencja królewska w roku 1617. Warto zwiedzić to miejsce choćby po to by w odrestaurowanej części pałacu obejrzeć audiowizualną ekspozycję poświęconą Honours of Scotland, czyli szkockim klejnotom koronacyjnym, których oryginały znajdują się w Crown Room na końcu sal wystawowych. Wspaniałe insygnia władzy królewskiej - jedyne pochodzące sprzed czasów Restauracji, które ocalały w Wielkiej Brytanii - stanowią dobitne świadectwo poczucia tożsamości narodowej Szkotów. Po raz ostatni spełniły swą zaszczytną funkcję w 1651 r., podczas koronacji Karola II na króla Szkocji.
Królewska Mila
To powszechna nazwą dla ciągu ulic, które tworzą, główny trakt Edynburskiej starówki. Prowadzi ona od Zamku do Opactwa i Pałacu Hollyrood Królewska Mila jest jedną z najbardziej oblężonych przez turystów ulic w Szkocji. Z dziedzińca zamkowego schodzi w dół ulicami Lawnmarket, High Street, Cannongate, przechodzi poprzez wysokie domy starówki. Wypełniona jest przeróżnymi sklepikami z whisky, ręcznie robionymi kiltami i innymi wyrobami rzemieślniczymi. Warto spojrzeć na miast ze szczytu otwartej w 1853 r. Outlook Tower (Wieża Widokowa) i położone w pobliżu galerie i kościoły jak choćby Assembly Hall, miejsce corocznych spotkań Generalnego Zgromadzenia Kościoła Szkockiego czy pięknie usytuowany u stóp wzgórza zamkowego Tolbooth Kirk, który należy do charakterystycznych budynków Edynburga, dzięki najwyższej w mieście, majestatycznej iglicy i wspaniałym neogotyckim dekoracjom kościoła – dzieło Augustusa Pugina, współtwórcy gmachu Parlamentu w Londynie. Trzeba też zwiedzić katedrę św. Idziego - jedyny kościół parafialny, zbudowany w średniowiecznym Edynburgu, który zdołał przetrwać do obecnych czasów. W XIX w. kościół ozdobiono licznymi pomnikami nagrobnymi, aby nadać mu charakter narodowego panteonu na podobieństwo londyńskiego Opactwa Westminsterskiego. W kościele znajduje się kilka witraży zaprojektowanych przez prerafaelitów. Przy Królewskiej Mili wznosi się także monumentalny Parliament House, zbudowany w latach 30. XVII w. jako siedziba szkockiego parlamentu. Dziś jest to siedziba sądu.
Holyrood
Położone w zacisznej dolinie Holyrood to edynburska rezydencja królewska. Według legendy, w 1128 r król Dawid I wzniósł ją w miejscu, w którym na polowaniu pojawił się przed nim jeleń i zrzuciwszy go z konia, usiłował przebić go rogami. Król zdołał uchwycić poroże zwierzęcia, lecz okazało się, że napastnik zniknął, a on trzyma w ręku krucyfiks. Ten samej nocy śniło mu się, że słyszy głos nakazujący "zbudowanie domu dla kanoników, którzy poświęcili się dla Krzyża". Dawid posłuchał rozkazu i nadał nowemu opactwu nazwę Holyrood (Święty Krzyż).
Wnętrze pałacu Karola II, określane powszechnie nazwą Apartamentów Państwowych ma wspaniały wystrój. Wyłożone dębową boazerią, ozdobione gobelinami, portretami i malarstwem dekoracyjnym. Jednak nade wszystko godne uwagi są wspaniałe, pokryte stiukami sufity i Wielka Galeria, która zajmuje całe pierwsze piętro północnego skrzydła (jest nadal wykorzystywana do urządzania wielkich uroczystości). Jej ścianę zdobi 89 portretów zamówionych w XVII w. u holenderskiego malarza Jacoba de Weta, który otrzymał zadanie ukazania rodowodu królów Szkocji, począwszy od mitycznych prapoczątków sięgających IV w. p.n.e. - o tyle wyjątkowa, iż auto z oczywistych względów nie miał pojęcia o rzeczywistym wyglądzie „modeli”.
Szkockie Muzeum Królewskie
Royal Museum of Scotland mieści się się w eleganckim pałacu w stylu weneckim. Wnętrze, wzorowane na londyńskim Crystal Palace, zdominowane jest przez żeliwną konstrukcję galerii, arkad i filarów. Zgromadzono tu wyjątkową kolekcję. Największą atrakcję nowej ekspozycji stanowią przedmioty z czasów prehistorycznych, rzymskich, wikingów oraz słynne szachy z kości słoniowej z wyspy Lewis. Ale prezentowane są tu także dzieła greckie, rzymskie i nubijskie, posągi Buddy z Japonii i Birmy, słupy totemiczne z Kanady a także kolekcja wypchanych zwierząt i ptaków oraz dział poświęcony technice, z urządzeniami pochodzącymi z okresu rewolucji przemysłowej.
National Gallery Complex
Znajdująca się w samym sercu Edynburga – na wzniesieniu Mound przy Princess Street, to jedna z najważniejszych atrakcji turystycznych Szkocji, oferujących wolny wstęp w swoje progi. Kompleks składa się z trzech połączonych ze sobą budynków i mieści olbrzymią część szkockiego majątku kulturowego. Kolekcja zawiera dzieła Rafaela, Tycjana, El Greco, Velázqueza, Rembrandta, Rubensa, Van Gogha, Moneta, Cézanne'a, Degas i Gauguina, a także artystów szkockich - Ramsay’a, Raeburna, Wilkiego i McTaggarta. A to tylko niektóre ze skarbów kolekcji, na którą składają się dzieła sztuki od czasów wczesnego renesansu po koniec XIX wieku.
Tanie loty do Anglii Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.
